Politechnika Białostocka stale wzbogaca bazę innowacji, które powstają jako wynik prac badawczych prowadzonych przez naszych naukowców. 19 maja 2022 r. – po rozpatrzeniu zgłoszenia oznaczonego numerem P.436079 z listopada 2020 r. – Urząd Patentowy RP udzielił naszej uczelni patentu na wynalazek pt. „Termopara igłowa do pomiaru temperatury w strefie tarcia”.
Przedmiotem wynalazku jest termopara igłowa, służąca do pomiaru temperatury w strefie tarcia. Na jego podstawie została opracowana nowa metoda pomiaru, która umożliwia dokładny i stabilny pomiar temperatury w strefie tarcia różnych układów tarciowych, np. hamulców, sprzęgieł tarciowych i łożysk ślizgowych. Autorami opracowania są: dr hab. inż. Oleksii Nosko (obecnie związany z Politechniką Gdańską), dr inż. Wojciech Tarasiuk z Katedry Mechaniki i Informatyki Stosowanej na Wydziale Mechanicznym PB oraz prof. Andrey Nosko.
– Zastosowanie naszej metody pomiaru może przynieść wymierne efekty naukowe i środowiskowe. Na przykład, pozwoli na dokładną prognozę współczynnika tarcia i intensywności zużycia, co umożliwi dalszą pracę nad udoskonaleniem konstrukcji układów tarciowych. Ponadto ułatwi dokładną prognozę emisji cząstek zużycia do atmosfery, co otworzy drogę do zaprojektowania bardziej ekologicznych układów tarciowych – wyjaśnia dr inż. Wojciech Tarasiuk.
Termopara igłowa, opracowana przez specjalistów z Politechniki Białostockiej, należy do klasy tzw. termopar zużywalnych, w których spoina pomiarowa tworzy się ciągle na powierzchni tarcia. To umożliwia przeprowadzenie pomiaru podczas zużywania powierzchni tarcia. W przeciwieństwie do już istniejących termopar zużywalnych, końcówka pomiarowa termopary igłowej z PB bazuje na konstrukcji „drut w wydrążonym walcu”, tj. jej kształt przekroju jest okrągły. Średnica końcówki pomiarowej jest mniejsza niż pół milimetra, dlatego może być łatwo zainstalowana w otworze wywierconym w materiale ciernym.
Opracowana przez naszych specjalistów termopara igłowa:
- umożliwia przeprowadzenie dokładnego i stabilnego pomiaru temperatury w strefie tarcia różnych układów tarciowych, np. hamulców, sprzęgieł tarciowych i łożysk ślizgowych, podczas ich zużywania.
- pozwala na dokładną prognozę współczynnika tarcia i intensywności zużycia, co ułatwia dalszą pracę nad udoskonaleniem konstrukcji układów tarciowych.
- umożliwia dokładną prognozę emisji cząstek zużycia do atmosfery, co z kolei otwiera drogę do zaprojektowania bardziej ekologicznych układów tarciowych
Dr inż. Wojciech Tarasiuk jest absolwentem Wydziału Mechanicznego Politechniki Białostockiej. Doktorat uzyskał w 2012 roku na podstawie rozprawy „Zagadnienia tribologiczne podczas zagęszczania ośrodków sypkich na przykładzie mieszanki wapienno-piaskowej”. Z Politechniką Białostocką związany jest od 2005 roku, obecnie w zespole pracowników Katedry Mechaniki i Informatyki Stosowanej na Wydziale Mechanicznym PB. Zainteresowania naukowe: badanie procesów zużycia ściernego i erozyjnego z uwzględnieniem mechanizmów odpowiedzialnych za generowanie cząstek zużycia. Wykorzystanie systemów CAx w projektowaniu maszyn. Kierownik grantu NC w ramach konkursu Miniatura 5 „Badanie intensywności generacji cząstek zużycia w kontakcie ślizgowym stal-tworzywo sztuczne” oraz wykonawca w grancie SONATA: „Rozwiązanie problemu wyznaczania temperatury w kontakcie ślizgowym”.
foto: Piotr Awramiuk/Politechnika Białostocka