Zabytkiem miesiąca w lipcu jest NACZYNIE OSTRODENNE, Wojdy, gm. Rajgród, woj. podlaskie, 2. połowa III tys. p.n.e., glina, MB/A/228, kat. 1161, ze zbiorów Działu Archeologii Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.
Naczynia ceramiczne to krucha materia. Choć ich fragmenty, zapieczętowane w warstwach z odległej przeszłości, mogą przetrwać tysiąclecia, to jednak całe okazy są niezwykle rzadkie. Do takich należy ostrodenny garnek wytworzony ponad cztery tysiące lat temu przez społeczność kultury niemeńskiej, jak w archeologii określa się ostatnich łowców-zbieraczy, którzy w okresie neolitu zdominowali rozległe rubieże strefy leśnej Europy Wschodniej.
O ile jego kształt i sposób wykonania są typowe dla „naszych” łowców, to geometryczne zdobienie odciskami sznura jest już historią innych ludzi – pasterzy, infiltrujących u schyłku epoki kamienia przestrzenie dzisiejszego Podlasia. Wygląda to jakby wykonały je dwie różne osoby. A może była jedna, która „porzuciła” swą grupę rozpoczynając nowe życie wśród „obcych”. Lepiąc naczynie dostosowała kształt do wymogów nowej tradycji pozostawiła delikatny ornament swych przodków – wyraz siebie.
Naczynie wydobyte pod koniec lat 60. ubiegłego wieku z dna rzeki Jegrzni jest dziś jedynym tego typu zabytkiem zachowanym w polskich zbiorach muzealnych. Stanowi wyjątkowe świadectwo przenikania się różnych kultur i społeczności – powstania swoistej syntezy tradycji Wschodu i Zachodu.
Miejsce ekspozycji: Ratusz w Białymstoku, Rynek Kościuszki 10
Czas ekspozycji: do końca lipca 2023 r., w godzinach otwarcia muzeum
Film o zabytku miesiąca z komentarzem archeologa – Adama Wawrusiewicza