Politechnika Białostocka testowała w firmie SaMASZ zbudowany w uczelni system monitorujący pracę kosiarki dwustronnej. W zbieraniu danych pomagali studenci Uczelni odbywający w biurze konstrukcyjnym firmy praktyki. Testy były częścią wartego ponad 11 mln zł projektu wspierającego koncepcję Doliny Rolniczej 4.O.
Wielki ciągnik z dołączoną kosiarką dwustronną żwawo wyrusza na łąkę przy siedzibie firmy SaMASZ niedaleko Zabłudowa. Na specjalnym ramieniu zamontowany jest zestaw czujników, nad maszyną krąży dron. Na miejscu jest jeden z liderów projektu „Prace badawczo-rozwojowe nad zespołem maszyn rolniczych do zrównoważonego zbioru zielonki z wykorzystaniem inteligentnych technologii firmy SaMASZ wspierających koncepcję Doliny Rolniczej 4.0” – dr hab. inż. Jarosław Szusta, prof. PB z Katedry Budowy i Eksploatacji Maszyn Wydziału Mechanicznego Politechniki Białostockiej, Prorektor ds. Studenckich Uczelni.
– Testujemy system do pomiaru ilości zbieranego plonu. Pozwala on ocenić zasobność już skoszonej łąki, a przy okazji na podstawie danych pozyskanych w trakcie tego pomiaru jesteśmy w stanie sterować pozostałymi maszynami – na przykład nawożącymi tę łąkę tak, żeby nie rozsypywać tego nawozu równomiernie na całą łąkę, tylko tam gdzie to jest potrzebne. System wpisuje się w koncepcję Doliny Rolniczej 4.0 i precyzyjnego rolnictwa – mówi prof. Szusta.
Jak można w praktyce zrealizować założenia wartego ponad 11 mln. zł projektu?
– Opracowany przez nasze konsorcjum system bazuje na zestawie czujników laserowych, które w trakcie koszenia w czasie rzeczywistym mierzą profil skoszonej łąki. Wiedząc jakie jest położenie naszego systemu za pośrednictwem czujnika GPS jesteśmy w stanie określić objętość tejże łąki. To stanowi podstawy do tego żeby narysować mapę określającą ilość urobku już w trakcie koszenia. To jest też informacja dla rolnika, który będzie wykonywał kolejne zabiegi agrotechniczne, między innymi za pomocą przetrząsacza czy zgrabiarki. Może ustalić, jak szybko na danym odcinku łąki może się poruszać, bo wiadomo – tam, gdzie jest mniej trawy można przyśpieszyć ciągnikiem. Gdzie jest więcej trawy – potrzebujemy więcej mocy, musimy zwolnić. Szacujemy, że cały system będzie obniżał zużycie paliwa ciągnika w trakcie zabiegów agrotechnicznych i to jest jednym z celów projektu, w który zaangażowani są pracownicy zarówno Wydziału Mechanicznego jak i z Wydziału Elektrycznego Politechniki Białostockiej.
W testach systemu dla maszyn rolniczych do zrównoważonego zbioru zielonki z wykorzystaniem inteligentnych technologii firmy SaMASZ wspierających koncepcję Doliny Rolniczej 4.0 biorą czynny udział studenci Wydziału Mechanicznego Politechniki Białostockiej.
– Korzystamy ze wszystkich narzędzi projektowych, które wcześniej poznaliśmy na studiach – mówi Maciej Gasperowicz, student VII semestru mechatroniki na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej. – Działamy na nowym sprzęcie, park maszyn w SaMASZ-u jest ogromny, więc ktoś kto jest zainteresowany tematami technicznymi na pewno tutaj się odnajdzie. Nie spodziewałem się, że studiując w Politechnice Białostockiej można mieć tak dobre praktyki, działać w takich zakładach i z takimi inżynierami.
– Trafiliśmy tutaj ze względu na to że jesteśmy mechatronikami – bardziej zajmujemy się konstrukcją maszyn – mówi Radosław Artiuch, student V semestru mechatroniki na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej. Dzięki temu, że nabyliśmy wiedzę w Politechnice Białostockiej możemy ją teraz praktycznie wykorzystać. Podczas praktyki możemy dotknąć maszyn, które produkuje SaMASZ i spotkać się z problemami, które faktycznie są do rozwiązania typu obliczenia kinematyki. Jeśli chcemy zamontować klapę osłaniającą cały korpus, to musimy obliczyć jaka siła jest potrzebna do wykorzystania przez siłownik. W firmie SaMASZ naprawdę możemy nauczyć się wielu rzeczy, które bardzo nam się przydadzą w naszej pracy i myślę, że na pewno każdy student, który tutaj przyjdzie będzie bardzo zadowolony z tych praktyk i bardzo dużo też się nauczy. Mamy praktyki w dziale konstrukcyjnym, gdzie jesteśmy przez całe osiem godzin z konstruktorami, widzimy jak oni pracują, jak to wszystko wygląda i dają nam do realizacji realne projekty. Kiedy trzeba zrobić dokumentację – też przy tym wszystkim pracujemy. To nie jest tak, że praktykanci nic nie potrafią – realnie praktykanci biorą czynny udział w całej dokumentacji i w procesach tworzenia nowych maszyn. Politechnika Białostocka daje nam sporą wiedzę teoretyczną, którą możemy tutaj faktycznie wykorzystać.
Realizowany przez Politechnikę Białostocką z firmą SaMASZ projekt przyniesie wiele korzyści, także dla idei zrównoważonego rolnictwa. Jest on zgodny z koncepcją Doliny Rolniczej 4.0 i da wymierne efekty w postaci zmniejszonej ilości zużytego paliwa i śladu węglowego, co pozytywnie wpłynie na środowisko naturalne. Poza tym, czas pracy rolnika będzie efektywnie wykorzystany.
– System, nad którym pracujemy wspólnie z Politechniką Białostocką jest newralgiczny z punktu widzenia nowoczesnych rolników, którzy chcą dbać zarówno w środowisko jak i wydajność swojej pracy i minimalizować koszty – sumuje dr inż. Krzysztof Miastkowski, Kierownik Laboratorium B+R w SaMASZ Sp. z o.o., a zarazem absolwent Politechniki Białostockiej. – Przebywający u nas na praktykach studenci Politechniki Białostockiej są bardzo zaangażowani. Mają też duży potencjał, jeżeli chodzi o naszą branżę. Dostają różne zadania począwszy od prac projektowych konstrukcyjnych, ale również badania polowe czy pracę w prototypowni w trakcie montażu nowych maszyn. To jest praktyka czysto inżynierska – poznają każdy dział naszej firmy. Mimo, że trafiają do ośrodka badawczo-rozwojowego to mają również okazję poznać dział technologiczny, dział produkcji, dział serwisu części zamiennych – strukturę całej firmy. Kilka z osób, które przyszły do nas na praktyki już zostały troszkę dłużej ponieważ wykazały chęć zaangażowanie i z naszej strony też widzimy ich potencjał. Studenci dostali dodatkowe umowy na realizację pewnych prac dodatkowych, dzięki temu zdobędą jeszcze większe doświadczenie.
Projekt „Prace badawczo – rozwojowe nad zespołem maszyn rolniczych do zrównoważonego zbioru zielonki z wykorzystaniem inteligentnych technologii firmy SaMASZ wspierających koncepcję Doliny Rolniczej 4.0” realizowany jest w ramach Działania 1.1 Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Poddziałanie 1.1.1 „Badania przemysłowe i prace rozwojowe realizowane przez przedsiębiorstwa”.
Jerzy Doroszkiewicz
Zdjęcia : Dariusz Piekut/Politechnika Białostocka