80 lat temu, 27 czerwca 1941 r. rozpoczęła się zagłada białostockich Żydów, którzy przez wieki współtworzyli historię naszego miasta. Tego dnia niemieccy okupanci spalili Wielką Synagogę wraz z setkami uwięzionych w niej Żydów. Białystok uczci tę tragiczną rocznicę nie tylko oddając hołd ofiarom, ale także wydarzeniami artystycznymi.
Powstała na początku XX wieku przy ul. Bożniczej (obecnie Suraskiej) Wielka Synagoga była w okresie międzywojennym najokazalszą synagogą białostocką. Niestety, 27 czerwca 1941 r. hitlerowcy spalili ją. Kazali przyjść do niej mężczyznom i chłopcom narodowości żydowskiej. Uwięzili ich w jej wnętrzu i podpalili budynek. Do tych, którzy próbowali się bronić, strzelali. Szacuje się, że w płomieniach zginęło od 700 nawet do 2,5 tys. osób.
Białystok pamięta o tym dramacie żydowskiej społeczności miasta i co roku oddaje hołd ofiarom „Czarnego piątku”. W tym roku, oprócz oficjalnych uroczystości, które odbędą się w niedzielę 27 czerwca o godz. 12.00 pod pomnikiem-kopułą Wielkiej Synagogi przy ul. Suraskiej, nie zabraknie – przy okazji Dni Miasta – wydarzeń kulturalnych, upamiętniających rocznicę tej tragedii.
W sobotę, 26 czerwca, o godz. 17.00 zapraszamy do sali kina Forum na koncert zespołu KROKE, co w języku jidysz oznacza Kraków. Grupę stworzyła w 1992 r. trójka przyjaciół: Tomasz Kukurba, Jerzy Bawoł i Tomasz Lato. Zespół, początkowo kojarzony głównie z twórczością klezmerską, oscyluje obecnie wokół różnych gatunków muzycznych. Artyści czerpią inspirację z muzyki etnicznej całego świata, zawsze jednak wzbogacają utwory autorskimi improwizacjami. W ten sposób zespół KROKE tworzy własny, unoszący się ponad granicami, czasem i formami styl o światowym charakterze.
W poniedziałek, 28 czerwca, o godz. 18 w kawiarni Fama przy ul. Legionowej wystąpi natomiast Katarzyna Breczko, stypendystka Prezydenta Miasta Białegostoku. Jej koncert „Muzyczny dar serca” poświęcony będzie pamięci Józefa Bartoszko – bohaterskiego Polaka, który wraz ze swoją żoną 80 lat temu uratował z płonącej Wielkiej Synagogi kilkunastu Żydów.
UM w Białymstoku